Son zamanlarda çok popüler olan ve adeta bir trend haline gelen kripto para yani sanal ortamdaki dijital para birimi olan Bitcoin, popüler hale gelip yaygınlaşmasıyla birlikte kripto para borsasında dolandırıcılık olaylarını da beraberinde getirdi.
Bitcoin, çıktığı günden bu yana sürekli değer kazandığı için dünya genelinde insanlar tarafından büyük bir ilgi odağı haline geldi. Bitcoin’e duyulan ilgi ve alaka ile birlikte Bitcoin türevleri olan birçok altcoinler de piyasaya sürüldü. Bitcoin borsalarındaki hızlı artış ve çıktığı gün itibariyle kazandığı değer, kısa zamanda kolay yoldan para kazanmak isteyenlerin de iştahını kabartarak zengin olma hayallerini süsledi. Ancak Bitcoin yatırımının; yasal bir garantisi olmayan ve yüksek kayıp riski taşıyan bir yatırım olmasının yanında, Bitcoin alıp satarak yatırım yapmak isteyenlerin kullandığı aracı kurumlar tarafından dolandırılma potansiyeli de yüksektir.
Günümüzde; “Bitcoin” ve türevleri olan “Ethereum”, “Litecoin”, “Binance Coin”, “Holochain”, “Dogecoin” gibi altcoinler ile kripto para borsasında al sat işlemleri yaparak ekonomik kazanç elde etmek isteyen, yatırım yapan insanların sayısı giderek artmakta ve sanal paraya duyulan ilgi alaka artmaktadır. Bu yüksek rağbet sebebiyle de, dijital para yani Bitcoin ve türevlerinin alınıp satılması için birçok ulusal ve uluslararası aracı şirket ortaya çıkmıştır. Piyasada kripto para borsasında al sat işlemleri için aracılık eden şirketlerin, dolandırıcı amaçlı olup olmadığının tespiti iyi yapılmalı, kötü ve dolandırma amaçlı şirketlere karşı dikkatli olunmalıdır. Zira geçtiğimiz günlerde kripto para sektöründe ülkemizde yaşanılan Thodex krizi ve hemen sonrasındaki Vebitcoin şirketinin de faaliyetlerini durdurması, bu alandaki mağduriyetleri git gide arttırmaktadır.
Kripto Para ve Bitcoin Nedir?
Kripto para: Tamamen dijital, güvenlik için özel bir kriptografi yani şifreleme ile oluşturulmuş, takas işlemlerinde kullanılabilen, herhangi bir devlet veya otorite tarafından yönetilmeyen dolayısıyla da herhangi bir devlet korumasında ve güvencesinde olmayan sanal para birimidir. Kripto para birimleri pek çok kişi tarafından duyulmuş, devlet başkanlarından büyük şirketlere kadar herkesin dikkatini çekmiş, neredeyse tüm dünya ülkelerinde gündem konusu olmuş ve bilinmeyeni çok olan bir olgudur. Kripto paralar herhangi bir fiziksel karşılığa sahip değildir. Kripto paralar, sanal para olma yönüyle banka ve kredi kartları ile harcanılan ve aktarılan paralara benzeseler de; merkezi yapıda olmayışları, herhangi bir otorite ya da hükümet tarafından yönetilmemeleri açısından farklılık taşırlar.
Bitcoin (BTC): Herhangi bir merkez bankası, resmi kuruluş, vs. ile ilişiği olmayan, uçtan uca elektronik ödeme sistemi olan elektronik bir para birimidir. Bitcoin, kripto paraların öncüsü olan ilk kripto para birimidir. “Bitcoin”; Dolar, Euro ve Türk lirası gibi geleneksel para birimlerinin aksine, onu kontrol eden bir merkez bankası, kurum veya hükümet bulunmaz. Her bir Bitcoin benzersizdir, kopyalanamaz, imha edilemez. Bitcoin, dünyadaki binlerce bilgisayar tarafından madencilik vasıtasıyla, dağıtık bir mimariyle varlığını sürdürür. Yani Bitcoin (BTC) merkezsizdir, herhangi bir merkezi yoktur. Ülkelerin para birimleriyle alınıp satılabilen, aracı kuruma ihtiyaç duyulmadan transferi yapılabilen bir dijital para birimidir.
Kripto paralar herhangi bir merkez bankası tarafından tedavüle sürülmeyip banka kurallarına tabii değildirler. Parasal genişleme yoluyla tedavüle sürülen yeni paralar gibi düzenli olmayıp kriptopara fiyatları arz ve talep temellidir. 2009 yılında Satoshi Nakamoto tarafından yaratılan Bitcoin ilk kriptoparadır. Dogecoin (DOGE), Litecoin (LTC), Ethereum (ETH), Binance Coin (BNB), Ripple (XRP), BitTorrent (BTT), Filecoin (FIL), Swipe (SXP), VeChain (VET), Ravencoin (RVN), EOSİO (EOS), Tezos (XTZ), Holochain (HOT), Tron (TRX), Avalanche (AVAX), TetherUS (USDT), Enjin Coin (ENJ) ve Chiliz (CHZ) gibi mevcut durumda çeşitli Coinmarketlerin verilerine göre 5500’den fazla alternatif kripto para mevcut olup bunlar Altcoin’ler olarak adlandırılırlar.
Türkiye’de Son Dönemde Kripto Para Borsasında Yaşanılan Mağduriyetler
Thodex krizinden hemen sonra Vebitcoin şirketinin de faaliyetlerini durdurarak sistemi kapatması ve internet sitesine erişimi engellemesi sonucu Bitcoin piyasasındaki mağduriyetler hızla artmaktadır. Kripto para tam trend haline dönüşüp herkes tarafından ilgi odağı olmuşken son dönemde yaşanılan Thodex ve Vebitcoin krizleri çoğu kişi tarafından hem mağduriyet hem de endişeye neden oldu.
Thodex, kripto paraların alım-satımına aracılık eden Türkiye’nin ilk global kriptopara borsasıdır. 2017 yılında Koineks ismiyle kurulan şirket, kuruluş zamanına göre Türkiye’nin dördüncü kripto para borsası oldu. Türkiye’nin ilk Bitcoin ATM’sini kuran şirket, 2020 yılında ise Türkiye’den global pazara açılan ilk kriptopara borsası oldu. Koineks ismiyle kurulan şirket globale açılma süreciyle birlikte tekrardan markalaşma sürecine girerek ismini Thodex olarak değiştirdi ve yeni markasını Mart 2020’de kullanıcılarıyla buluşturdu. İlk olarak Türkiye’de hizmet vermeye başlayan Thodex, Türkiye’de kurulan dördüncü kripto para borsası oldu ve kurulduğunda üyelerine 5 farklı kripto para çeşidini sunarak bu konuda da bir ilke imza attı. 2018 yılına gelindiğinde şirket, Türkiye’nin ilk Bitcoin ATM’sini İstanbul’un Nişantaşı semtinde kurdu. ABD’den aldığı FinCen MSB lisansı ile globalleşen Thodex, Türkiye’nin ilk global lisanslı kripto para borsası oldu. Her ne kadar sonradan kripto para alım-satım platformunun adı “Thodex” olarak değiştirilmişse de, şirket Koineks Teknoloji A.Ş.’nin bünyesindedir.
Thodex gibi bu kadar isim yapmış, büyüyen hacmi ile Türkiye’de piyasa devleri arasında sayılan ve global pazara açılıp hizmet veren bir kripto para borsası platformunun bile son günlerde yaşanılan Thodex olayı sonucu birçok kullanıcısına mağduriyet yaşatmış olması, bu konuda çok dikkatli olunması gerektiğinin bir göstergesidir. Thodex platformunun, internet sitesi ve sosyal medya hesaplarından sitenin ve uygulamanın bakım çalışmasına gireceğiz şeklindeki bilgilendirmenin ardından, Thodex kullanıcıları hesaplarına erişmeye çalıştıklarında “Uygulama şu anda bakımdadır. Lütfen daha sonra tekrar deneyiniz.” yazısı ile karşılaşmalarının ardından, bu durum kullanıcılar tarafından panik yarattı. Sonrasında ortaya atılan birçok Thodex dolandırdı, şirket yetkilileri yurt dışında kaçtı iddiaları yaşanan paniği daha da arttırarak Thodex kullanıcılarının dolandırıldık mı düşüncelerini ortaya çıkardı. Bu konudaki belirsizliğin devamı üzerine Thodex hesabı olan kullanıcılar, yasal yollara başvurmaya başladı. Thodex’te hesabı olan birçok kullanıcı Cumhuriyet Başsavcılığı’na önceden hazırlanan dilekçe ile başvurarak suç duyurusunda bulunmaya başladı.
Thodex krizinin patlak vermesinin ardından kripto para borsası aracı kurumlarından bir diğeri Vebitcoin şirketi de, faaliyetlerini durdurup ara verdiğine ilişkin bir açıklama yaparak benzer bir girişime ve iddialara sebep oldu. Vebitcoin Teknoloji Danışmanlık ve Dış Ticaret A.Ş. unvanlı şirket, 2017 yılında Muğla’nın Menteşe ilçesinde kuruldu. Kripto para borsası aracı kurumlarından biri olan Vebitcoin platformunun da, Thodex olayının hemen ardından yaptığı bu açıklama ve Vebitcoin kullanıcılarının hesaplarına erişememeleri sonucu bu alanda yeni bir krize daha sebep oldu. Yaşanılan olayların ardından, kripto para alım satım alanında piyasada bulunan diğer aracı platformlara karşı da duyulan güven azalmış oldu ve akıbetleri konusundaki endişeler arttı.
Kripto para dolandırıcılığı mağduriyeti yaşayan ve kripto para alım satımı için üye olunan aracı kurumlar tarafından mağdur edilerek parasını kaybeden kullanıcılar, elbette ki hukuken belirli yasal yollara başvurarak haklarını arayabilirler. Bitcoin dolandırıcılığı ya da genel adıyla kripto para dolandırıcılığı suçu ile ilgili özel bir ceza kanunu maddesi henüz yer almamaktadır. Ancak bu tür suçlar “nitelikli dolandırıcılık suçu”, “internet dolandırıcılığı suçu” kapsamında bilişim suçları arasında değerlendirilmektedir. Kripto para dolandırıcılığı suçu ve Bitcoin dolandırıcılığı suçu henüz çok fazla bilinmeyen ve teknik bir konu olduğundan, kanunda henüz bunlar ile ilgili özel ceza maddeleri yer almamaktadır. Ancak gelişen teknoloji ve ortaya çıkan yeni ihtiyaçlar bakımından ileriki zamanlarda bu suçlar ile ilgili de özel olarak Türk Ceza Kanunu, Türk Ticaret Kanunu, Türk Borçlar Kanunu, İcra İflas Kanunu gibi yasamızda da yerini alarak, Bitcoin yani genel olarak kripto paralar ve bunlara ilişkin suçlar ile ilgili özel maddelere, düzenlemelere yer verileceği kanaatindeyim.
Thodex, Vebitcoin, Vb. Kripto Para Platformu Üyesi Mağdurlarının Yapması Gerekenler, Başvurabileceği Hukuki Yollar Ve Yasal Süreç
Bitcoin ve diğer kripto paraların, Türkiye’de henüz çok yeni ve az bilinen bir alan olması sebebiyle, Türk kanunlarında veya mevzuatta henüz özel bir madde olarak yer almamaktadır. Ancak sanal para (dijital para) söz konusu olduğu ve bu alana internet ile erişim sağlandığı için, kripto para dolandırıcılığı ile ilgili yaşanan mağduriyetler ve şikayetler; bilişim hukuku kapsamında değerlendirilmektedir. Thodex, Vebitcoin gibi platformlar tarafından mağduriyete uğrayan veya başka şekilde kripto para dolandırıcılığı suçu ile mağduriyet yaşayan, maddi kayıplara uğrayan kişiler; kripto para avukatı yardımı için bilişim hukuku alanında uzman avukat kadromuzdan hizmet alabilir, bize ulaşarak bilişim suçları ile ilgili avukat yardımı talep edebilirler.
Kripto para borsası alanında faaliyet gösteren platformlar yani şirketler, aslında sadece bir aracılık hizmeti vermektedirler. Bu aracı şirketlerin, müşterileriyle akdettikleri sözleşmelerin içeriği, aralarındaki hukuki ilişkiyi belirler. Hesap cüzdanına erişemeyen, parası kaybolan, parası iade edilmeyen bir yatırımcı, o firma ile aralarındaki sözleşme ilişkisine dayanarak hakkını arayabilir. Bunun için doğrudan şirket adına icra takibi yapabileceği gibi hukuk davası açma yoluna da başvurabilir. Eğer bu firmaların ihlalleri suç teşkil ediyorsa, şirketler tarafından dolandırma amaçlı hareket edildiyse, bu eylemleriyle ilgili olarak şirket yetkilileri hakkında savcılıkta suç duyurusunda bulunulabilirler.
Son günlerde yaşanılan Thodex, Vebitcoin platformlarındaki krizler ve işbu süreçte, Thodex üzerinden Bitcoin ya da diğer kripto para alım satımı yapanlar, Thodex üyeleri, Vebitcoin üyeleri; üye oldukları internet sitelerine, kripto para cüzdanlarına yani kullanıcı hesaplarına erişemedikleri için yaşadıkları maddi kayıpların telafisi için bir an önce haklarını aramaya başlamaları, kendilerini ilerleyen hukuki süreçte avantajlı hale getirecektir. Thodex kullanıcısı mağdurlarının ve Vebitcoin kullanıcısı mağdurlarının, vakit kaybetmeden hukuki yollara başvurup yasal süreci başlatmaları, uğradıkları maddi kayıplara ulaşmaları konusunda kendilerini avantajlı hale getirecektir. Bunun için hukuk büromuz bünyesinde bulunan uzman bilişim hukuku avukatı, kripto para suçu avukatı ile müvekkillerimize hizmet ve destek sağlamaktayız.
Türkiye’deki kripto para borsalarından ‘Thodex’ isimli şirketin kurucusu ve yöneticisi hakkında, yatırımcılarını dolandırarak yurt dışına kaçtığı iddiası üzerine İstanbul Anadolu Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından 22.04.2021 tarihinde soruşturma başlatıldı. Bu kapsamda, diğer şüpheli çalışanlar hakkında da ‘Bilişim sistemleri, banka veya kredi kurumlarının araç olarak kullanılması suretiyle dolandırıcılık’ ve ‘suç işlemek amacıyla örgüt kurma’ suçlarından İstanbul Anadolu 4. Sulh Ceza Hakimliği’nce yakalama emri düzenlendi. Başsavcılığın talimatıyla şüphelilerin iş yerinde arama yapılarak, banka hesaplarına da tedbir konuldu.
Yaşanan bir diğer kripto para borsasındaki kriz Vebitcoin sitesinin de faaliyetlerini durdurduğunu açıklayıp benzer girişimde bulunduğu değerlendirilmesinin ardından; Mali Suçları Araştırma Kurulu (MASAK) Başkanlığı, işlemlerini durdurduğunu açıklayan kripto para platformu Vebitcoin’in Türkiye’deki finansal kuruluşlardaki hesaplarını bloke etti. Vebitcoin firması ve yöneticileri hakkında soruşturma başlatıldı. Başkanlık, işlemlerini durdurduğunu açıklayan firmanın Türkiye’de bulunan tüm finansal kuruluşlardaki hesaplarına bloke koydu.
Tabi şuanda resmileşen ve kesinleşen bir durum olmamakla birlikte tüm ortaya atılan suçlamaların gerçek olup olmadığı bilinmeyen birer iddia. İlerideki süreçlerde ne olacağı merak konusu.
İşbu konunun mağdurlarının öncelikle; savcılığa suç duyurusunda bulunması, sonrasında belirli tedbirlerin talebi, şirket hakkında alacakları ve maddi kayıpları için icra takibi başlatılması, hukuk mahkemelerinde hak aranması bu aşamada maddi mağduriyeti giderebilecek başlıca yollardandır. Thodex sitesine ve diğer bu tür mağduriyet yaşanılan kripto para borsası aracı sitelerine üye olurken istek dahilinde verilen: İsim, soy isim, adres, T.C. Kimlik numarası gibi 6698 Sayılı KVKK (Kişisel Verilerin Korunması Kanunu) kapsamında yer alan kişisel verilerin silinmesinin talebi de kişisel hakların ve üyelik sırasında siteye girilen verilerin korunması konusunda yardımcı olacaktır.
Bu gibi durumlarda izlenilecek olan hukuki süreçte dikkat edilmesi gereken noktalar, şirketin gerçek adının tespitinin iyi yapılması ve doğru belirlenmesidir. Bunun için de mutlaka profesyonel olarak avukat yardımı alınmalıdır. Kendi başına yapılan şikayetler, açılan hukuki davalar veya yapılan icra takipleri taraf sıfatının yanlışlığı sebebi ile sonuçsuz kalabilir ve bu durum da mağduriyetin artmasına sebebiyet verir. Kripto para dolandırıcılığı, Bitcoin dolandırıcılığı gibi bilişim suçları kapsamındaki durumlarda uzman bir avukata başvurularak profesyonel destek alınması, bu konuda mağduriyet yaşayan kişilerin yararına olacaktır.
Sahte Madencilik Kazım Siteleri Dolandırıcılığına Dikkat
Son zamanlardaki bir diğer dolandırıcılık yöntemi ise sahte mining siteleri yani sahte madencilik kazım siteleridir. Bu sitelerin bir çoğunda, kazanç vaadiyle kendi hesaplarına Bitcoin veya altcoinlerden bazılarının yatırılarak, sözde madencilik kazımını daha da arttıracağını, daha fazla coin çekileceği söylenmektedir. Hatta bu siteler, başta siteye yeni üye olanlara küçük meblağlarda çekim yaptırılarak küçük kazançlar elde etmelerini sağlamakta, sitenin denenip güvenilirliğine inandırdıktan sonra da yüklü miktarlar yatırılmaya başlandığında site çökertilerek erişim engellenmekte, tüm yapılan yatırımın uçup gitmesine, maddi kayıplara sebep olmaktadırlar. Bu tür dolandırıcı amaçlı maden kazım (mining) sitelerinin dolandırıcılık tuzaklarına karşı dikkatli olunmalı, bu konudaki mağduriyetler günbegün artmaktadır.
TCMB’nin Resmi Gazetede Yayımlanan Ödemelerde Kripto Varlıkların Kullanılmamasına Dair Yönetmelik
Başta Bitcoin olmak üzere kripto paralar artık tüm dünyada yavaş yavaş tanınmaya başlandı. Daha önceleri birçok ülkenin başkanlarının, büyük şirketlerin açıklamaları ile dünya gündemine konu olan Bitcoin ve diğer kripto varlıklar ile ilgili, ülkemizde de Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası tarafından düzenlenen bir yönetmelik, 16 Nisan 2021 tarihinde resmi gazetede yayımlandı.
| 16 Nisan 2021 CUMA | Resmî Gazete | Sayı : 31456 |
| YÖNETMELİK | ||
| Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasından: ÖDEMELERDE KRİPTO VARLIKLARIN KULLANILMAMASINA DAİR YÖNETMELİK Amaç ve kapsam MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliğin amacı, ödemelerde kripto varlıkların kullanılmamasına, ödeme hizmetlerinin sunulmasında ve elektronik para ihracında kripto varlıkların doğrudan veya dolaylı olarak kullanılmamasına ve ödeme ve elektronik para kuruluşlarının kripto varlıklara ilişkin alım satım, saklama, transfer veya ihraç hizmeti sunan platformlara veya bu platformlardan yapılacak fon aktarımlarına aracılık etmemesine ilişkin usul ve esasların belirlenmesidir. Dayanak MADDE 2 – (1) Bu Yönetmelik, 14/1/1970 tarihli ve 1211 sayılı Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Kanununun 4 üncü maddesinin üçüncü fıkrasının (I) numaralı bendinin (f) alt bendi ile dördüncü fıkrası ve 20/6/2013 tarihli ve 6493 sayılı Ödeme ve Menkul Kıymet Mutabakat Sistemleri, Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para Kuruluşları Hakkında Kanunun 12 nci maddesinin üçüncü fıkrası ile 18 inci maddesinin altıncı fıkrasına dayanılarak hazırlanmıştır. Ödemelerde kripto varlıkların kullanılmaması MADDE 3 – (1) Bu Yönetmeliğin uygulanmasında kripto varlık, dağıtık defter teknolojisi veya benzer bir teknoloji kullanılarak sanal olarak oluşturulup dijital ağlar üzerinden dağıtımı yapılan, ancak itibari para, kaydi para, elektronik para, ödeme aracı, menkul kıymet veya diğer sermaye piyasası aracı olarak nitelendirilmeyen gayri maddi varlıkları ifade eder. (2) Kripto varlıklar, ödemelerde doğrudan veya dolaylı şekilde kullanılamaz. (3) Kripto varlıkların ödemelerde doğrudan veya dolaylı şekilde kullanılmasına yönelik hizmet sunulamaz. Ödeme hizmetlerinin sunulmasında ve elektronik para ihracında kripto varlıkların kullanılmaması MADDE 4 – (1) Ödeme hizmeti sağlayıcıları, ödeme hizmetlerinin sunulmasında ve elektronik para ihracında kripto varlıkların doğrudan veya dolaylı olarak kullanılacağı bir şekilde iş modelleri geliştiremez, bu tür iş modellerine ilişkin herhangi bir hizmet sunamaz. (2) Ödeme ve elektronik para kuruluşları, kripto varlıklara ilişkin alım satım, saklama, transfer veya ihraç hizmeti sunan platformlara veya bu platformlardan yapılacak fon aktarımlarına aracılık edemez. Yürürlük MADDE 5 – (1) Bu Yönetmelik 30/4/2021 tarihinde yürürlüğe girer. Yürütme MADDE 6 – (1) Bu Yönetmelik hükümlerini Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Başkanı yürütür. |
#Thodex mağdurları #Vebitcoin mağdurları #Bitay #Paribu #Binance #Thodex #Vebitcoin #Blockchain #Bitcoin #Altcoin #Bilişim Suçları #İnternet dolandırıcılığı #Bitcoin dolandırıcılığı #Kriptopara dolandırıcılığı #Thodex mağdurları avukatı #Kriptopara avukatı #Bitcoin avukatı #En iyi bilişim hukuku avukatı #İzmir kripto para avukatı #İzmir icra avukatı #İzmir ceza avukatı #Bitlo #Thodex #Vebitcoin #Goldexcoin #Sistemkoim